top of page
Zoeken

Alles wat je moet weten over de thuisbatterij

  • Foto van schrijver: Redactie
    Redactie
  • 16 jul
  • 11 minuten om te lezen
Zelf je stroom opslaan? Slim idee!

TL;DR

Een thuisbatterij slaat opgewekte zonnestroom op, zodat je die later zelf kunt gebruiken, bijvoorbeeld ’s avonds. Dit wordt steeds interessanter nu de salderingsregeling verdwijnt en energieprijzen fluctueren. Je bespaart kosten, wordt minder afhankelijk van het net en kunt je energieverbruik slim sturen, zeker als je een dynamisch energiecontract hebt of elektrische verwarming gebruikt.


Belangrijke aandachtspunten:

  • Capaciteit: stem af op je verbruik en opwek. Te klein of te groot is niet efficiënt.

  • Soort batterij: lithium-ion is nu het meest gebruikt vanwege de lange levensduur en efficiëntie.

  • Aansturing: een slim systeem (domotica) haalt meer rendement dan een los systeem.

  • Kosten: tussen €4.000 en €10.000, afhankelijk van capaciteit en installatie.

  • Terugverdientijd: gemiddeld 15–23 jaar, afhankelijk van verbruik, energieprijs en eventuele subsidies of btw-teruggave.

  • Installatie & onderhoud: laat het professioneel doen; moderne batterijen vergen weinig onderhoud.

  • Duurzaamheid: een thuisbatterij helpt bij energiebalans en net ontlasting, al heeft de productie impact.


Kortom: een thuisbatterij is geen wondermiddel, maar kan in de juiste situatie zeker rendabel én toekomstbestendig zijn.


Inhoudsopgave (klikbaar)


Steeds meer huiseigenaren met zonnepanelen denken na over een thuisbatterij. Logisch ook: de salderingsregeling valt straks weg, de energieprijzen zijn onvoorspelbaar en je wil je eigen zonnestroom zo slim mogelijk gebruiken om terugleverkosten te vermijden. Een thuisbatterij kan daarbij helpen. Maar: is een thuisbatterij wel echt een goede oplossing voor jouw situatie? En zo ja, waar moet je op letten bij de aanschaf van een thuisbatterij? Of bij de installatie? Hoe werkt zo'n systeem eigenlijk? En is er onderhoud aan nodig? Levert het voldoende op? In dit artikel leggen we het allemaal uit.


Huis met zonnepanelen, elektrische vloerverwarming en thuisbatterij
Combineer elektrische vloerverwarming met zonnepanelen en een thuisbatterij.

Wat is een thuisbatterij en hoe werkt het?

Voordat we de diepte ingaan, is het belangrijk te begrijpen wat een thuisbatterij precies is en hoe deze functioneert binnen jouw energiesysteem. Een thuisbatterij, ook wel energieopslagsysteem genoemd, is in essentie een grote oplaadbare batterij die speciaal ontworpen is voor gebruik in huis.


Het belangrijkste doel is om overtollige energie die je opwekt (bijvoorbeeld met zonnepanelen) op te slaan, zodat je deze later kunt gebruiken wanneer je stroom nodig hebt, maar je zonnepanelen geen of minder stroom leveren (bijvoorbeeld 's avonds, 's nachts of op bewolkte dagen).


Hoe werkt het in de praktijk?

  1. Opwekking: Je zonnepanelen wekken overdag stroom op.

  2. Direct verbruik: Deze stroom wordt direct gebruikt door de apparaten in huis die op dat moment aanstaan (bijvoorbeeld je elektrische vloerverwarming, koelkast, wasmachine).

  3. Opslag: Als je meer stroom opwekt dan je direct verbruikt, wordt het overschot naar de thuisbatterij geleid en daarin opgeslagen. Dit voorkomt dat je de stroom voor een lage vergoeding moet terugleveren aan het net, of er zelfs voor moet betalen.

  4. Ontlading: Wanneer je zonnepanelen geen of onvoldoende stroom leveren (bijvoorbeeld na zonsondergang), schakelt het systeem automatisch over en wordt de opgeslagen energie uit de batterij gebruikt. Zo verminder je je afhankelijkheid van het stroomnet en van schommelende energieprijzen.

  5. Netaansluiting: Pas als de batterij leeg is en je meer stroom nodig hebt, wordt er weer stroom van het reguliere elektriciteitsnet afgenomen.



De voordelen van een thuisbatterij: Waarom zou je het overwegen?

Een thuisbatterij biedt diverse voordelen, vooral nu de energiemarkt verandert:

  • Optimalisatie van eigen zonnestroomverbruik: Dit is het grootste voordeel. Je gebruikt meer van de gratis stroom die je zelf opwekt, wat leidt tot een lagere energierekening. Zeker nu de salderingsregeling stopt per 1 januari 2027, wordt dit steeds belangrijker om terugleverkosten te minimaliseren.

  • Onafhankelijkheid van het elektriciteitsnet: Je bent minder afhankelijk van de grillen van de energiemarkt en de prijsschommelingen. Bij piekmomenten van energieverbruik of hoge dynamische prijzen, kun je je eigen opgeslagen stroom gebruiken.

  • Voorbereiding op de toekomst: Met de toenemende elektrificatie van huizen (denk aan elektrische auto's en elektrische vloerverwarming) wordt een stabiele en flexibele energielevering essentieel. Een thuisbatterij past perfect in dit plaatje.

  • Mogelijke back-up bij stroomuitval: Sommige thuisbatterijen kunnen functioneren als noodstroomvoorziening bij stroomuitval.

  • Verlagen van netcongestie: Door je eigen opgewekte stroom te bufferen en te gebruiken, draag je bij aan het minder belasten van het elektriciteitsnet.



Welke soorten thuisbatterijen zijn er?

Er zijn verschillende soorten thuisbatterijen op de markt, elk met hun eigen kenmerken en toepassingen. De meest voorkomende typen zijn:

  • Lithium-ion batterijen (Li-ion): Dit is de meest gangbare technologie voor thuisbatterijen. Ze zijn compact, hebben een hoge energiedichtheid, een lange levensduur en zijn relatief efficiënt. Er zijn diverse varianten, zoals LiFePO4 (Lithium IJzer Fosfaat), die bekendstaan om hun veiligheid en lange levensduur.

  • Loodzuurbatterijen: Deze zijn goedkoper in aanschaf, maar hebben een kortere levensduur en zijn minder efficiënt dan lithium-ion batterijen. Ze zijn zwaarder en groter, en vereisen meer onderhoud. Voor residentieel gebruik worden ze steeds minder toegepast.

  • Zoutwaterbatterijen: Een duurzamere en milieuvriendelijkere optie, maar momenteel nog minder efficiënt en compacter dan lithium-ion. Deze technologie is volop in ontwikkeling.


De keuze voor een type batterij hangt af van je budget, de gewenste levensduur, de efficiëntie die je zoekt en eventuele voorkeuren op het gebied van duurzaamheid. Lithium-ion is op dit moment de meest volwassen en veelzijdige technologie voor thuisgebruik.



Waar moet je op letten bij de aanschaf van een thuisbatterij?

De aanschaf van een thuisbatterij is een investering. Om ervoor te zorgen dat je de juiste keuze maakt, zijn er verschillende belangrijke factoren om in overweging te nemen.


Capaciteit van de thuisbatterij afstemmen op uw verbruik

De capaciteit van een thuisbatterij wordt uitgedrukt in kilowattuur (kWh) en bepaalt hoeveel energie de batterij kan opslaan. Dit is de meest cruciale factor bij de keuze.

  • Te kleine batterij: Raakt snel vol of leeg. Je kunt dan niet optimaal profiteren van je opgewekte zonnestroom, omdat een groot deel alsnog teruggeleverd moet worden.

  • Te grote batterij: Is duurder in aanschaf dan nodig en je betaalt voor opslagcapaciteit die je niet benut. De terugverdientijd wordt hierdoor langer.


Hoe de juiste capaciteit bepalen?

Een specialist kan een verbruiksanalyse maken op basis van je jaarlijkse stroomverbruik, je opwek via zonnepanelen, en je specifieke verbruikspatronen (bijvoorbeeld piekverbruik 's avonds). Denk ook aan toekomstige wijzigingen in je verbruik, zoals de aanschaf van een elektrische auto of elektrische vloerverwarming. Gemiddeld ligt de benodigde capaciteit voor een huishouden tussen de 3 en 10 kWh, maar dit kan sterk variëren.


Aansturing: Los of via een slim domoticasysteem

De manier waarop je thuisbatterij wordt aangestuurd, is essentieel voor de efficiëntie en het rendement.

  • Los systeem: De batterij werkt autonoom, opslag en ontlading gebeuren op basis van vooraf ingestelde parameters of alleen op basis van stroomoverschot van de zonnepanelen.

  • Geïntegreerd (domotica) systeem: Een geïntegreerd systeem werkt veel efficiënter. Moderne domoticasystemen kunnen de thuisbatterij aansturen als onderdeel van een groter, slim geheel, samen met je zonnepanelen, elektrische vloerverwarming en andere apparaten. Dit maakt het mogelijk om:

    • Piek- en daluren te benutten: De batterij kan automatisch worden opgeladen wanneer de stroomprijzen laag zijn (bij dynamische energiecontracten) en ontladen wanneer de prijzen hoog zijn.

    • Verbruik te optimaliseren: Je elektrische vloerverwarming kan bijvoorbeeld automatisch meer energie verbruiken op momenten dat er veel zonnestroom beschikbaar is of de batterij vol is.

    • Teruglevering te minimaliseren: Het systeem zorgt ervoor dat de batterij prioriteit krijgt boven teruglevering aan het net.


Een specialist kan je adviseren over de beste aansturingsopties voor jouw specifieke situatie en eventueel bestaande domoticasysteem.


Compatibiliteit met bestaande systemen

Niet alle thuisbatterijen zijn compatibel met elke omvormer van je zonnepanelen of elk verwarmingssysteem.

  • Omvormer: Sommige batterijen vereisen een hybride omvormer die zowel de zonnepanelen als de batterij aanstuurt. Andere werken met bestaande string-omvormers via een aparte batterijomvormer.

  • Elektrische vloerverwarming: Zorg ervoor dat het batterijsysteem naadloos kan communiceren met de regeling van je elektrische vloerverwarming, zeker als je deze slim wilt aansturen om optimaal gebruik te maken van je opgeslagen energie.


Laat je altijd goed informeren door een erkende installateur of adviseur over de compatibiliteit voordat je een aankoop doet.



Kosten en terugverdientijd van een thuisbatterij

De initiële investering in een thuisbatterij is aanzienlijk, met kosten die momenteel tussen de €4.000 en €10.000 liggen, afhankelijk van de capaciteit, het type batterij en de installatiekosten. Echter, de kosten dalen gestaag en het rendement wordt steeds gunstiger.


Maar wachten tot de prijzen nog verder dalen, wordt niet algemeen geadviseerd. Zo stelt Romano Hagen van De Centrale: "Ik denk dat wachten op lagere prijzen niet verstandig is en dat je beter nu al een thuisbatterij koopt waarmee je rendement kunt draaien; de verdiensten zullen naar mijn verwachting veel hoger zijn dan het voordeel uit een verdere kostendaling."


Gemiddelde kosten

De prijs van een thuisbatterij varieert sterk, afhankelijk van de capaciteit, het merk, de technologie en de installatiekosten. Reken globaal op:

  • Kosten batterij (incl. omvormer en installatie): Tussen de €4.000 en €10.000 voor systemen tussen 3 kWh en 10 kWh. Grote systemen kunnen duurder zijn.


Factoren die de kosten beïnvloeden:

  • Capaciteit: Hoe groter de capaciteit, hoe hoger de kosten.

  • Type batterij: Lithium-ion is duurder dan loodzuur, maar biedt meer voordelen.

  • Merk en kwaliteit: Premium merken zijn duurder, maar bieden vaak langere garanties en betere prestaties.

  • Installatiecomplexiteit: De locatie van de batterij, de benodigde aanpassingen aan de meterkast, en de bekabeling kunnen de installatiekosten beïnvloeden.


Terugverdientijd en financiële overwegingen

De terugverdientijd van een thuisbatterij ligt momenteel voor de meeste huishoudens tussen de 15 en 23 jaar. Dit kan echter aanzienlijk variëren en korter zijn onder specifieke omstandigheden. Het is belangrijk om hierover een persoonlijke berekening te laten maken.


Factoren die de terugverdientijd beïnvloeden zijn:

  • Energieprijzen: Hogere stroomprijzen verkorten de terugverdientijd. Vooral met dynamische energiecontracten is er meer potentieel voor besparing, doordat je de batterij slim kunt laden bij lage prijzen en ontladen bij hoge prijzen.

  • Aantal kWh dat je opslaat en zelf verbruikt: Hoe meer je je eigen opgewekte stroom verbruikt dankzij de batterij, hoe sneller je bespaart.

  • Salderingsregeling: Het stopzetten van de salderingsregeling per 1 januari 2027 maakt een thuisbatterij aantrekkelijker, omdat het financiële voordeel van teruglevering aan het net dan wegvalt.

  • Subsidies en fiscale voordelen: Op dit moment zijn er in Nederland geen landelijke subsidies voor thuisbatterijen voor particulieren. Er zijn echter soms lokale initiatieven vanuit gemeenten die financiële ondersteuning bieden. Informeer hiervoor bij jouw gemeente.

    • BTW terugvragen: Als je door de Belastingdienst wordt gezien als ondernemer, bijvoorbeeld omdat je actief stroom verhandelt via een dynamisch energiecontract, kun je de BTW op de aanschaf en installatie van de thuisbatterij terugvragen. Dit is een aanzienlijk fiscaal voordeel dat de terugverdientijd aanzienlijk kan verkorten. Raadpleeg hiervoor altijd een fiscaal adviseur.

    • Zakelijke subsidies: Voor bedrijven bestaan er soms wel subsidies voor energieopslagsystemen, mocht dit relevant zijn voor een deel van je lezers die bijvoorbeeld een klein bedrijf aan huis hebben.


Versnellen van de terugverdientijd met nieuwe verdienmodellen

Naast het optimaliseren van je eigen verbruik, is het ook mogelijk om geld te verdienen via energie arbitrage op de day-ahead markt en een nieuw en veelbelovend verdienmodel: congestiemanagement.


Congestiemanagement houdt in dat de thuisbatterij actief bijdraagt aan het oplossen van knelpunten op het elektriciteitsnet. Bij periodes van netcongestie – een overbelasting van het stroomnet door een te hoog aanbod of te veel vraag – kunnen thuisbatterijen ingezet worden om deze pieken op te vangen. Dit kan op verschillende manieren:

  • Peak shaving: De batterij slaat energie op tijdens momenten van laag netverbruik (en vaak lage prijzen) en levert deze terug aan het net of aan het eigen huishouden tijdens piekmomenten van vraag (en vaak hoge prijzen).

  • Verhoging van zelfconsumptie: Door overtollige zonnestroom lokaal op te slaan in plaats van terug te leveren aan het net, wordt de druk op het net verminderd.

  • Netstabilisatie: Thuisbatterijen kunnen snel reageren op schommelingen in vraag en aanbod, wat bijdraagt aan de algehele stabiliteit van het elektriciteitsnet.


Dit verdienmodel maakt de thuisbatterij financieel nog aantrekkelijker, omdat huiseigenaren vergoed kunnen worden voor het beschikbaar stellen van de flexibiliteit van hun batterij aan de netbeheerder of aan aggregators die dergelijke diensten leveren. Door deze bijdrage aan de stabiliteit van het energienet kan de terugverdientijd van een thuisbatterij significant worden verkort, en wordt de investering nog rendabeler.



Installatie, onderhoud en veiligheid


Het installatieproces

Het installeren van een thuisbatterij is een klus voor een gekwalificeerde specialist. Dit omvat:

  • Plaatsing: De batterij wordt meestal in een garage, bijkeuken of kelder geplaatst. Belangrijk is een geschikte, stabiele ondergrond, voldoende ventilatie en bescherming tegen extreme temperaturen.

  • Elektrische aansluiting: De batterij wordt aangesloten op je meterkast en de omvormer van je zonnepanelen. Dit vereist aanpassingen aan je elektrische installatie.

  • Configuratie en testen: Het systeem wordt geconfigureerd en uitgebreid getest om te zorgen dat alles optimaal werkt en veilig is.


Onderhoud en levensduur

Over het algemeen vergen moderne lithium-ion thuisbatterijen weinig tot geen onderhoud. Ze zijn ontworpen om jarenlang probleemloos te functioneren.

  • Levensduur: De meeste thuisbatterijen hebben een verwachte levensduur van 10 tot 15 jaar, of een bepaald aantal laadcycli (bijvoorbeeld 6.000 tot 10.000 cycli). De capaciteit neemt over de jaren wel iets af, vergelijkbaar met een telefoonbatterij.

  • Garantie: Controleer altijd de garantievoorwaarden van de fabrikant, zowel op de batterij als op de verwachte capaciteitsbehoud na een X aantal jaar.


Veiligheid

Moderne thuisbatterijen zijn veilig, mits correct geïnstalleerd. Belangrijke veiligheidsoverwegingen:

  • Brandveiligheid: Lithium-ion batterijen bevatten brandbare materialen. Kies altijd voor een gecertificeerd product dat voldoet aan Europese veiligheidsnormen. Merken investeren veel in veiligheidsmechanismen.

  • Installatie: Laat de installatie altijd uitvoeren door een erkend installateur om risico's op overbelasting, kortsluiting of verkeerde aansluitingen te vermijden.

  • Ventilatie: Zorg voor voldoende ventilatie in de ruimte waar de batterij geplaatst wordt.



Wat is de toekomst van de thuisbatterij?

De belangstelling voor thuisbatterijen onder consumenten is aanzienlijk en wordt versterkt door actieve marktpartijen die volop investeren in deze technologie. De snelle evolutie van aansturingssystemen is hierbij een belangrijke factor.


Waar in 2022 de focus nog lag op het optimaliseren van zelfverbruik, ontwikkelden systemen zich in 2023 naar handel op de 'day ahead'-markt en in 2024 naar deelname aan de onbalansmarkt. In 2025 zullen slimme energiemanagementsystemen al deze verdienmodellen combineren en volwassen worden. Bovendien staat een nieuw verdienmodel, bijdragen aan congestiemanagement, op het punt van doorbraak. 


Deze ontwikkelingen maken de thuisbatterij steeds aantrekkelijker, en de verwachting is dat tegen het einde van het jaar (2025) de maandelijkse uitrol kan oplopen tot ongeveer 5.000 thuisbatterijen. 


Trends en ontwikkelingen

De komende jaren zullen diverse trends de sector verder vormgeven:

  • Dalende prijzen: De productiekosten van thuisbatterijen blijven dalen, waardoor ze naar verwachting breed toegankelijk worden.

  • Hogere efficiëntie en compactheid: Continue technologische verbeteringen leiden tot batterijen die efficiënter werken en meer energie kunnen opslaan binnen een kleiner formaat.

  • Slimmere aansturingssystemen: De integratie met domotica en geavanceerde energiediensten wordt steeds verfijnder. Dit stelt thuisbatterijen in staat om optimaal te reageren op fluctuerende energieprijzen (bijvoorbeeld bij dynamische contracten) en zo bij te dragen aan de stabiliteit van het elektriciteitsnet.

  • Cruciale rol in het energienetwerk: Thuisbatterijen zullen een steeds prominentere rol spelen in het stabiliseren van lokale energienetwerken door stroom op te slaan en te leveren wanneer nodig. Dit concept van 'virtual power plants' (VPP's), waarbij vele kleine thuisbatterijen samenwerken als één grote energiebuffer, wint aan belang.


Normalisatie en wetgeving: een cruciale stap

De sterke opkomst van thuisbatterijen, waarbij zelfs de helft van de huiseigenaren de aanschaf overweegt (volgens een Slimster-onderzoek uit 2025), brengt ook de behoefte aan duidelijkheid en regulering met zich mee. Momenteel ontbreekt een formele norm voor thuisbatterijtechnologie in Nederland, wat vragen oproept over compatibiliteit, veiligheid en duurzaamheid. Het vaststellen van dergelijke normen is cruciaal voor de verdere, gecontroleerde groei van de markt en het vertrouwen van de consument.



Veelgestelde vragen (FAQ)


Kan ik ook zonder zonnepanelen een thuisbatterij gebruiken?

Ja, dat kan, maar het rendement is dan veel lager. De meeste voordelen ontstaan door het opslaan van eigen opgewekte zonnestroom. Zonder zonnepanelen zou je de batterij moeten opladen met stroom van het net. Hoewel je dan nog steeds kunt profiteren van dynamische energieprijzen (laden bij lage prijzen, ontladen bij hoge prijzen), zijn de besparingen minder significant dan wanneer je gratis eigen opgewekte stroom opslaat.


Werkt het systeem ook bij stroomuitval?

Sommige batterijen bieden een back-upfunctie bij stroomuitval, maar dit hangt af van het model en de installatie. Niet alle systemen zijn standaard uitgerust met deze functionaliteit. Als een back-upfunctie belangrijk voor je is, informeer hier dan expliciet naar bij de aanschaf en laat dit onderdeel zijn van de installatie. Houd er rekening mee dat een back-upfunctie vaak betekent dat slechts een beperkt aantal, essentiële groepen in huis van stroom worden voorzien.


Wat is de impact van een thuisbatterij op de duurzaamheid?

Thuisbatterijen dragen bij aan de energietransitie door het optimaliseren van duurzame energieopwekking. De productie van thuisbatterijen (met name lithium-ion) heeft echter wel een ecologische voetafdruk, gerelateerd aan de winning van grondstoffen en het productieproces. Er wordt echter veel geïnvesteerd in het recyclen van batterijen aan het einde van hun levensduur, wat de milieu-impact verlaagt. De levensduur van 10-15 jaar en de besparing op CO2-uitstoot door het minder afnemen van 'grijze' stroom compenseren dit over het algemeen ruimschoots.



Conclusie

Een thuisbatterij kan een waardevolle investering zijn voor huiseigenaren met zonnepanelen, zeker in het licht van de veranderende energiemarkt. Het biedt meer onafhankelijkheid, lagere energiekosten en een bijdrage aan een duurzamere toekomst. Door je goed te laten informeren over capaciteit, compatibiliteit, kosten en veiligheid, kun je een weloverwogen beslissing nemen die past bij jouw unieke situatie en energiebehoeften, inclusief je elektrische vloerverwarming.



Bronnen: 

Belastingdienst - Thuisbatterij en btw 


bottom of page